Simon Ateba is hoofkorrespondent van die Withuis vir Today News Africa wat president Joe Biden, visepresident Kamala Harris, Amerikaanse regering, VN, IMF, Wêreldbank en ander finansiële en internasionale instellings in Washington en New York dek.
Human Rights Watch het Donderdag gesê dat Islamitiese gewapende groepe in Mali het honderde mense vermoor en tienduisende gedwing om uit hul dorpe te vlug tydens klaarblyklik sistematiese aanvalle sedert Maart 2022.
Die organisasie het Malinese veiligheidsmagte en die Verenigde Nasies se vredesmagte aangemoedig om "hul teenwoordigheid in die geaffekteerde streke te versterk, beskermingspatrollies op te skerp en owerhede te help om geregtigheid aan slagoffers en hul gesinne te gee."
Islamitiese gewapende groepe wat in lyn is met die Islamitiese Staat in die Groter Sahara (ISGS) het dosyne dorpe aangeval en talle burgerlikes in Mali se uitgestrekte noordoostelike streke van Ménaka en Gao, wat aan Niger grens, vermoor. Hierdie aanvalle het grootliks die etniese Dawsahak, 'n Tuareg-etniese groep, geteiken.
“Islamistiese gewapende groepe in die noordooste van Mali het skrikwekkende en oënskynlik gekoördineerde aanvalle op dorpe uitgevoer, burgerlikes uitgemoor, huise geplunder en eiendom vernietig,” het gesê Jeanne Henry, senior Afrika-adviseur by Human Rights Watch. "Die Malinese regering moet meer doen om dorpenaars wat 'n spesifieke risiko van aanval loop te beskerm en hulle groter bystand te bied."
Die regtegroep het geskryf, “Tussen Mei en Augustus het Human Rights Watch onderhoude gevoer met 30 getuies van aanvalle tussen Maart en Junie op 15 dorpe in die Ménaka- en Gao-streke. Die getuies het 'n patroon beskryf van swaar gewapende mans op motorfietse en in ander voertuie wat hul dorpie omring, wat onoordeelkundig skiet, mans en ander dorpenaars summier teregstel, en eiendom geplunder en vernietig het. Dikwels is ander dorpies in die streek omtrent dieselfde dag aangeval, wat 'n plan of opdrag voorstel. Tienduisende mense wat hul vee, lewensmiddele en waardevolle besittings verloor het, het elders in Mali of na die naburige Niger gevlug.
'n Aantal gewapende groepe is aktief in die streek en betrokke by ernstige mishandeling. Sekuriteit ontleders glo die Islamitiese Staat in Groter Sahara beheer nou grootliks drie van die vier administratiewe sirkels, of kringe, van die Ménaka-streek deur verskeie Islamitiese gewapende groepe. Daarbenewens het voormalige rebelle-Tuareg-groepe, sedert 'n 2015-regering in lyn gebring met die Malinese regering vredesooreenkoms teenwoordig is, veral 'n Dawsahak-faksie van die Toeareg Nasionale Beweging vir die Bevryding van Azawad (Mouvement pour le salut de l'Azawad, MSA-D) en die Imghad Tuareg Selfverdedigingsgroep en Geallieerdes (Groupe d'autodéfense touareg Imghad et alliés) , GATIA).
“Daar was byna weeklikse mediaberigte van moorde, vernietiging van dorpe en massaverplasing van burgerlikes vroeër vanjaar in Ménaka en Gao. In Mei het die media berig aanvalle op verskeie dorpe in Ménaka. ’n Getuie het aan Human Rights Watch gesê op 22 Mei het swaar gewapende mans op sowat 100 motorfietse die dorpie Inékar in Ménaka binnegeval en op die mans begin skiet en nege van sy manlike familielede doodgemaak. In Junie het die media berig 'n aanval by Izingaz, in Tidermène-kring, waarin Toeareg-groepe beweer het dat 22 burgerlikes dood is. In September het media berig dat Islamitiese gewapende groepe 'n grootskaalse aanval op Talataye gemeente in Gao, wat minstens 42 burgerlikes doodgemaak het.
“Gemeenskapsleiers het dit verklaar byna 1,000 burgerlikes is sedert Maart in die streek dood. ’n Plaaslike ondersoekkomiteelid het aan Human Rights Watch gesê dat minstens 492 tussen Maart en Junie in die Gao-streek alleen dood is, maar glo die getal is baie hoër aangesien die komitee nie alle aangeval plekke ondersoek het nie.
“Die huidige vlaag van gewapende Islamitiese groepaanvalle het gevolg op 'n botsing tussen die Islamitiese Staat-groep en MSA-D vroeg in Maart. Die Islamitiese Staat het toe glo begin om Dawsahak-dorpe te teiken en 'n fatwa – 'n godsdienstige bevel of dekreet – teen dorpenaars wat hulle beskuldig het van getrouheid aan voormalige rebellegroepe en 'n mededingende gewapende Islamitiese groep, het dorpenaars gesê. Die gevegte tussen die gewapende groepe het gelei tot aanvalle op dorpe en dorpe en hul inwoners in stryd met die oorlogswette.
"Hulle het huise verbrand, ons diere en graan gevat, en wat hulle nie kon vat nie, het hulle aan die brand gesteek," sê 'n dorpsleier wat op 8 Maart aanvalle op die dorp Tamalate gesien het. 'n Onderwyser wat in Maart 'n aanval op Intagoiyat-dorpie gesien het. gesê: “Hulle het op alles geskiet. Hulle maak net dood, hulle probeer nie ondervra nie, hulle praat nie behalwe 'God is groot' en dit is verby.”
“Die oplewing in geweld val saam met Frankryk se onttrekking op 15 Augustus van sy oorblywende troepe wat as deel van 'n streeks-teenterrorisme-operasie na Niger en ander plekke ontplooi is. Dit weerspieël ook jarelange spanning tussen die streek se herdersgemeenskappe, semi-nomadiese herders wat afhanklik is van kwynende water en weivelde. Terwyl die oorgrote meerderheid van die onlangse moorde deur Islamitiese gewapende groepe teen die Dawsahak-gemeenskap uitgevoer is, het Human Rights Watch ook berigte ontvang van vergeldingsaanvalle deur pro-regering gewapende groepe teen vermoedelike Islamitiese Staat-ondersteuners.
“Beide die Malinese weermag en die VN se multidimensionele geïntegreerde stabiliseringsending in Mali (MINUSMA), het magte in Gao en Ménaka. Hierdie troepe patrolleer egter nie ver van die dorpe af nie en het – veral in Ménaka – min of geen vermoë om burgerlikes, insluitend ontheemde bevolkings, in afgeleë gebiede te beskerm. Die VN-sending moet voortgaan om sy patrollering, afskrikkingsvlugte en interaksies met die geaffekteerde gemeenskappe op te skerp, het Human Rights Watch gesê.
“Islamistiese gewapende groepe het ook vanjaar burgerlikes in ander dele van Mali aangeval. Human Rights Watch het die aanval van 18 Junie op dorpe in die Bankass-sirkel in die Mopti-streek ondersoek, na bewering deur die Katiba Macina, 'n gewapende groep in lyn met die Al-Kaïda-koalisie, wat die regering berig het. 132 dorpenaars vermoor. "
