Simon Ateba bụ onye nta akụkọ White House maka taa News Africa na-ekpuchi Onye isi ala Joe Biden, osote onye isi ala Kamala Harris, gọọmentị US, UN, IMF, Banklọ akụ ụwa na ụlọ ọrụ ego na mba ụwa ndị ọzọ na Washington na New York.
president Joseph R. Biden Jr. akpọọla òkù Teodoro Obiang Nguema Mbasogo nke Equatorial Guinea ka Nzukọ ndị isi mba Amerịka na Afrịka na-eme na Washington DC Disemba 13-15. Ọ bụ onye isi ala kachasị ogologo n'ụwa nke nọworo n'ọchịchị kemgbe afọ 43.
Obianọ, bụ́ onye isi ọchịchị aka ike na Equatorial Guinea, bụbu onye agha nke jerela ozi dị ka onye isi ala nke abụọ nke mba etiti Africa kemgbe August 1979.
Dị ka onye ọchịchị kacha ogologo oge n'obodo ọ bụla na onye nke abụọ kachasị ogologo oge n'usoro ọchịchị ugbu a na-abụghị onye ọchịchị n'ụwa, Obiang e boro ya ebubo nrụrụ aka na mmebi ikike ụmụ mmadụ. N'okpuru ọchịchị ya, Equatorial Guinea na-aga n'ihu na-enwe otu n'ime ihe ndekọ ikike mmadụ kacha njọ n'ụwa.
Equatorial Guinea bụ steeti na-achị achị ugbu a, ebe PDGE Obiang nwere ike ọchịchị niile na mba ahụ na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ oche niile n'ụlọ omebe iwu. Iwu ahụ nyere Obianọ ikike ịchịisi, gụnyere ikike ịchị ọchịchị site n'iwu, mee ka ọchịchị ya bụrụ ọchịchị aka ike nke ọma.
Na nkwupụta na Nọvemba 3, gọọmentị US kwuru na ọ "nwere nchegbu site na akụkọ gbasara njide na mmekpa ahụ nke ndị otu mmegide na ọha ọha, anyị na-agbakwa gọọmentị ka ha kwe ka ụmụ amaala ya nwee obi ike na-ekwupụta mmasị ha na igbe ntuli aka."
"N'ụbọchị mmeghe nke oge mkpọsa ntuli aka nke Equatorial Guinea, gọọmentị US na-akpọku gọọmentị Equatorial Guinea ka ha sọpụrụ nkwa mba ụwa na ụkpụrụ iwu site n'ịkwado votu n'efu na nke ziri ezi," ka gọọmentị kwuru na nkwupụta.
Ọ kpọkuru Equatorial Guinea ka ọ "ịzụlite ọha na-agụnye, udo na ọchịchị onye kwuo uche ya site n'ịhụ na nkwupụta nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị iche iche, usoro ịtụ vootu na nke ziri ezi, na nchebe nke ikike mmadụ nke mmadụ nile."
Ka Obianọ gụchara akwụkwọ n'ụlọ akwụkwọ ndị agha, o nwere ọtụtụ ọkwa n'okpuru ọchịchị nna nna ya. Francisco Macías Nguema, gụnyere onye isi ụlọ mkpọrọ Black Beach ama ama. Ọ chụrụ Macías na ndọrọ ndọrọ ọchịchị 1979 wee weghara obodo ahụ dị ka Onye isi ala na onye isi oche nke Council Military Council junta.
Mgbe mba ahụ laghachiri n'ọnụ ụzọ n'ọchịchị ndị nkịtị na 1982, ọ tọrọ ntọala Democratic Party of Equatorial Guinea (PDGE) na 1987 nke bụ naanị otu iwu obodo ruo 1992. Ọ na-ahụ maka ọdịdị Equatorial Guinea dị ka onye na-emepụta mmanụ dị mkpa, malite na 1990s. . Obiang bụ onye isi oche otu mba Afrịka site na 2011 ruo 2012.
Kedu onye ọzọ ga-aga nzukọ ndị isi US na Africa?
Onye enyemaka pụrụ iche nye Onye isi ala Biden na onye ndụmọdụ nchekwa mba mba maka nnọkọ ndị isi US na Africa, Dana Banks, gwara ndị nta akụkọ n'oge mkparịta ụka akụkọ na November 22 na Mazị Biden kpọrọ ndị isi ala Africa 49, ewezuga ndị si Burkina Faso, Guinea, Sudan, na Mali, mba anọ nke African Union kwụsịtụrụ ugbu a. Ọ kpọkwara onye isi oche nke African Union Commission, Maazị Moussa Faki Mahamat.
Mba anọ ahụ Onye isi ala Biden akpọghị ya bụ ndị nwoke siri ike bụ ndị ji egbe weghaara ọchịchị ugbu a.
Ruo ụbọchị Wenezde, ndị isi obodo na gọọmentị Africa iri anọ na ise ekwenyela na ha bịara Nzukọ ndị isi Africa nke US. Ndị White House ewepụtabeghị ozi gbasara ndị kwadoro na ha bịara na ndị na-enwetabeghị.
A na-ewepụtakarị ozi dị otú ahụ ụbọchị na ihe omume ahụ n'ihi na ọ dịghị ka ọ nweghị njedebe maka ndoputa.
Ụlọ akụ na ụlọ ọrụ US Department of State's Bureau of African Affairs, Robert Scott, bụ onye gwara ndị nta akụkọ na Tuzdee n'oge mkparịta ụka teleconference gbasara atụmatụ Summit ndị isi US na Africa na-abịanụ kwuru na mmemme a bụ iji mee ka mmekọrịta US na Africa sikwuo ike ma gosipụta nkwa US na mpaghara Africa.
Izu gara aga, Ụlọ Nche National Security Council ekpughere ya Akụkọ Africa taa usoro President Joseph R. Biden Jr. a na-akpọ ndị ọchịchị Africa òkù ịbịa Nzukọ ndị isi US-Africa.
Ke email ka Akụkọ Africa taa, Ụlọ White House Ụlọ Nche Nchebe Mba Onye nkwuchite ọnụ kwuru na Onye isi ala Biden jiri usoro atọ kpọbatara gọọmentị Africa òkù ịbịa na Mgbakọ ahụ.
Onye isi ala Biden kpọrọ gọọmentị ndị Sub-Saharan na North Africa na 1) akwụsịbeghị site na African Union, 2) nke steeti gọọmentị US nabatara, yana 3) nke steeti anyị na-agbanwe ndị nnọchi anya,” ka onye ọrụ ahụ kwuru.
Onye ọrụ gọọmentị ahụ gbakwụnyere na "Onye isi ala Biden na-atụ anya ịnabata ndị isi si n'ofe kọntinent Africa," na-agbakwunye na "Ebumnobi anyị bụ ịnabata Mgbakọ zuru oke."
Ọtụtụ mba Afrịka ka ndị otu mba Afrịka nyere iwu n'ihi mpụ na mgbagha ọchịchị, ọkachasị na West Africa ebe a nwalere ọchịchị onye kwuo uche ya n'ọnwa ndị na-adịbeghị anya, na mgbaghara na mgbagha ọchịchị na Burkina Faso, Mali na ebe ndị ọzọ. United States n'akụkụ nke ya na-amata ọtụtụ mba Africa, ewezuga ole na ole dị ka Western Sahara.
Kedu ihe bụ ebumnuche zuru oke nke Mgbakọ Ndị isi US na Africa?
Na mkparịtaụka mgbasa ozi ha na Tuzdee, Nọvemba 22, Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ọfịs Afrịka nke US. Robert Scott, depụtara usoro zuru ezu maka ụbọchị atọ nke ọgbakọ ahụ.
O kwuru, sị, "Ụbọchị mbụ bụ ụbọchị oghere anyị kacha agbasa. Anyị na-enwe usoro nzụkọ - ọgbakọ ndị isi ntorobịa nke Africa na ndị mba ọzọ; ọgbakọ obodo; ọgbakọ udo, nchekwa na ọchịchị. A ga-enwe mkparịta ụka gbasara ihu igwe yana gbasara ahụike.
"Nke abụọ ụbọchị a raara nye US-Africa Business Forum, yana ohere zuru oke maka azụmahịa Africa na US iji zukọta na izute ndị nnọchiteanya sitere na kọntinent ahụ.
"Na ụbọchị nke atọ bụ ụbọchị ndị ndu, doro anya, ya na Onye isi ala Biden na ndị isi ndị nnọchi anya, ndị isi ala sitere na kọntinent ahụ metụtara.
"Ka m lekwasị anya ntakịrị n'ụbọchị mbụ. Echere m na ihe anyị na-ahụ ebe a bụ ohere iji nweta ọtụtụ ndị egwuregwu dịka enwere ike itinye aka na mkparịta ụka ahụ. Otu n'ime mmemme nke m chere na ọ na-atọ ụtọ ma dị mkpa, yana nke kpalitere mmasị m hụrụ n'ajụjụ gị n'ịntanetị, bụ ọgbakọ ndị isi ntorobịa nke Africa na ndị mba ọzọ. Ka m gafere nke ahụ ngwa ngwa.
“Dịka ị maara, otu mba Afrịka achọpụtala ndị si mba Afrịka dị ka mpaghara nke isii nke African Union. Anyị na-ahụkwa ndị si mba ọzọ dị ka nnukwu ihe enyemaka na ohere maka itinye aka ebe a. Ya mere, ihe omume a n'ụbọchị mbụ ga-eme ka ndị isi ntorobịa, ndị obodo, ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị na-emepụta ihe, na ndị na-etinye aka na ihu igwe na mpaghara ndị ọzọ. Echere m na ihe anyị na-ahụ bụ nnukwu mmasị na mmemme ahụ. Ka m rụtụ aka na otu n'ime mpaghara - a ga-enwe nnọkọ nkwụsịtụ na agụmakwụkwọ, oge nkwụsịtụ na ihe okike, na oge nkwụsịtụ na ihu igwe na ike.
“Nke m ga-elekwasị anya ngwa ngwa bụ na okike. Dị ka ị maara, ụlọ ọrụ mmepụta ihe na-aghọ akụkụ dị mkpa nke GDP na kọntinent na ebe a na United States. Na iweta ndị na-eme ihe nkiri si na kọntinent ya na ndị ogbo ha ebe a na US bụ ohere magburu onwe ya iji mee ka ndị otu a na-arụkọ ọrụ ọnụ na imekọ ihe ọnụ na egwu, ejiji, na omenala. Ma nke ahụ bụ nnukwu nsonaazụ anyị na-ahụ site na ihe omume ahụ.
“Nke abụọ, n'ezie ngwa ngwa, bụ ọgbakọ obodo. Ọzọkwa, anyị maara nke ọma na - anyị na-akpọ ya megaphone nke ọchịchị - ọ bụghị naanị nke gọọmentị na-ejide, kama ọ bụ nke ndị na-eme ihe nkiri ọha na eze, NGO. Ọtụtụ olu na-etinye aka na nke ahụ. Ihe omume a ga-enye ndị na-eme iwu ohere ka ha na ndị otu sitere na ọrụ, ndị obodo, ka ha kwuo maka otu ị ga-esi wusie ụlọ ọrụ ike ma belata nrụrụ aka, nkwado dị mkpa maka Agenda 2063 nke AU.
"N'ikpeazụ, ka m mechie site n'ịkpọtụ aha udo, nchekwa na ọchịchị. Echiche ebe a bụ ọzọ ileba anya na njikọ dị n'etiti ụlọ ọrụ onye kwuo uche ya na ọchịchị na otú ha si emetụta udo na ọganihu ogologo oge. Anyị ga-ahụ ndị odeakwụkwọ steeti na nchekwa na onye nchịkwa nke Agencylọ Ọrụ Na-ahụ Maka Mmepe Mba Nile na United States ka ha na otu ndị isi Africa na-ekwurịta maka njikọ ndị a.”
Nzukọ ahụ, naanị nke abụọ n'ụdị mmemme a na Washington DC, ga-abụ njikọ aka US na Africa kacha na Washington DC kemgbe onye bụbu onye isi ala. Barack Obama kwadoro ndị isi Africa na 2014.
Mgbakọ a na isi obodo America bu n'obi ịkwalite ihe ndị kacha mkpa na ịkwalite mmekọrịta siri ike n'etiti United States na Africa. Ọ ga-enyekwa ohere iji kwalite nleba anya ọchịchị Biden na azụmaahịa na itinye ego n'Africa, pụta ìhè nkwenye America na nchekwa Africa, mmepe ọchịchị onye kwuo uche ya, na ndị ya, yana mesie omimi na obosara nke ntinye aka United States na ntinye aka nke United States. Afrika Afrika.
Ọchịchị Biden ekwuola na Summit ahụ "ga-egosipụta nkwa na-adịgide adịgide nke United States na Africa, ma ga-emesi ya ike na mkpa nke mmekọrịta US na Africa ma nwekwuo nkwado maka ihe ndị kacha mkpa n'ụwa niile. "
"Africa ga-akpụzi ọdịnihu - ọ bụghị naanị ọdịnihu nke ndị Africa, kama nke ụwa. Afrịka ga-eme mgbanwe n'ịlụso ihe ịma aka kacha ngwa ngwa ọgụ na iji ohere anyị niile na-eche ihu, "ọchịchị ahụ gbakwụnyere.
Onye isi ala Biden enweela ọtụtụ nnọkọ ndị ọzọ kemgbe ewepụtara ya na Jenụwarị 2021. Na Disemba 9-10, 2021, Onye isi ala Biden mere nnọkọ nke mbụ n'ime ọgbakọ abụọ maka ọchịchị onye kwuo uche ya, bụ nke kpọkọtara ndị isi sitere na gọọmentị, ọha mmadụ, na ngalaba nkeonwe na mpaghara. na-ekerịta mgbalị iji kwupụta "Ebumnuche dị mma maka mmeghari ọchịchị onye kwuo uche ya na iji gboo ihe iyi egwu kachasị nke ọchịchị onye kwuo uche ya chere ihu taa site na imekọ ihe ọnụ."
Nzukọ ndị isi US na Africa na-abịa ọnwa ole na ole ka onye odeakwụkwọ mba ofesi gachara Anthony J. Blinken kpughere iwu US ọhụrụ maka Africa na South Africa n'August gara aga.
Amụma ọhụrụ ahụ kwuru na United States ga-agbaso ebumnuche anọ bụ isi n'Africa. Ebumnobi anọ dị na atụmatụ ọhụrụ a na-akwalite oghe na ọha ọha, na-enyefe nkesa ọchịchị onye kwuo uche ya na nchekwa, na-aga n'ihu mgbake ọrịa na ohere akụ na ụba, na nkwado nchekwa, mgbanwe ihu igwe na mgbanwe ike ziri ezi.
Iji ghọta ya 'openness and open societies' ebumnobi ya, US ga-akwalite nghọta na nkọwa gọọmentị, mee ka US na-elekwasị anya n'ịchịisi iwu, ikpe ziri ezi na ugwu, ma nyere mba Africa aka ka ha na-etinye ihe onwunwe ha n'ụzọ doro anya maka mmepe na-adigide.
Maka ọchịchị onye kwuo uche ya na nkesa nchekwa, US ga-elekwasị anya na "iso ndị mmekọ na ndị mmekọ mpaghara na-arụkọ ọrụ iji kwụsị njedebe nke ọchịchị aka ike na ndị agha na-achị n'oge na-adịbeghị anya, na-akwado ọha mmadụ, na-enye ìgwè ndị a na-ekewaghị ekewa ike, ịkwado olu ụmụ nwanyị na ndị ntorobịa, na ịgbachitere ntuli aka n'efu na nke ziri ezi, meziwanye ikike. nke ndị mmekọ Africa iji kwalite nkwụsi ike na nchekwa mpaghara yana ibelata ihe iyi egwu sitere na otu ndị na-eyi ọha egwu gaa n'ala nna US, ndị mmadụ na ụlọ ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndị agha."
Iji gaa n'ihu mgbake ọrịa na ohere akụ na ụba maka Africa, US ga-elekwasị anya na "ịkwado amụma na mmemme iji kwụsị nnukwu oge nke ọrịa COVID-19 wee wulite ikike iji kwalite njikere maka ihe iyi egwu ahụike na-esote, na-akwado atụmatụ nrụpụta maka ọgwụ mgbochi na usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ, na-akwalite uto siri ike karị. trajectory na nkwado ụgwọ iji kwado mgbake akụ na ụba mpaghara, gụnyere site na Partnership for Global Infrastructure and Investment (PGII), Prosper Africa, Power Africa, Feed the Future, na atụmatụ ọhụrụ maka mgbanwe dijitalụ na imekọ ihe ọnụ na mba Africa iji wughachi isi obodo mmadụ. na usoro nri nke ọrịa na-efe efe na agha Russia na-ebuso Ukraine kwụsịrị ike.
Na ịga n'ihu mkparịta ụka na ndị Africa, mgbanwe ihu igwe na mgbanwe ike ziri ezi, US ga-elekwasị anya na "iso ndị gọọmentị, ndị obodo, na ndị obodo na-emekọ ihe iji chekwaa, jikwaa, na iweghachi ihe ndị dị ndụ na kọntinent ahụ, na-akwado mba na mgbalị ha ibelata na ime mgbanwe na mmetụta nke mgbanwe ihu igwe, gụnyere ịkwalite obodo. , akụ na ụba, na ọkọnọ nkwụghachi azụ, na-arụkọ ọrụ ọnụ na mba iji mee ka mgbanwe mgbanwe ha dị na ọdịnihu ume dị ọcha, ịnweta ike, na nchekwa ume, na ịchụso mmekọrịta ọha na eze na nkeonwe iji kwalite ma chekwaa mineral ndị dị mkpa nke ga-enye teknụzụ ike dị ọcha. "
Atụmatụ ọhụrụ a malitere site n'ịkwenye na "Sub-Saharan Africa na-ekere òkè dị oke mkpa n'ịkwalite ihe ndị dị mkpa n'ụwa nile maka ọdịmma nke ndị Africa na ndị America," nakwa na ọ "nwere otu n'ime ọnụ ọgụgụ ndị na-eto ngwa ngwa n'ụwa, mpaghara azụmahịa efu kasị ukwuu, ọtụtụ gburugburu ebe obibi dị iche iche. , na otu n'ime ndị otu ịtụ vootu mpaghara kachasị na United Nations (UN)."
Ọ na-ekwusi ike na "Ọ gaghị ekwe omume izute ihe ịma aka ndị na-akọwapụta taa na-enweghị onyinye na onye ndu Africa," karịsịa n'ihi na "mpaghara ahụ ga-ebute ụzọ na mbọ iji: kwụsị ọrịa COVID-19; gboo nsogbu ihu igwe; weghaghachi azụ azụ nke ọchịchị onye kwuo uche ya zuru ụwa ọnụ; dozie ụkọ nri zuru ụwa ọnụ; kwalite nha nhata na nha anya nwoke na nwanyị; wusie usoro mba ụwa mepere emepe ma kwụsie ike; na-akpụzi iwu nke ụwa na ihe ndị dị mkpa dị ka ahia, cyber, na teknụzụ na-apụta; ma na-eche ihe iyi egwu egwu, esemokwu, na mpụ mba dị iche iche ihu.”
“Iwulite na omume na nkwa nke nchịkwa Biden-Harris iji mee ka njikọ aka anyị na mmekọrịta anyị na Africa dịkwuo omimi n'ime afọ gara aga, atụmatụ a na-akọwapụta ọhụụ ọhụrụ anyị maka mmekọ US na Africa nke narị afọ nke 21. Ọ na-amata nnukwu ohere dị mma nke dị iji kwalite ọdịmma anyị na ndị mmekọ Africa anyị," ka o kwuru. "N'otu oge ahụ, anyị na-ekweta na ikike nke Africa ga-anọgide na-ama aka ma ọ bụrụhaala na esemokwu na-egbu egbu na-ekewa ọha mmadụ, nrụrụ aka na-egbochi ọganihu akụ na ụba, ụkọ nri na-eme ka ihe ize ndụ nke ụnwụ nri na erighị ihe na-edozi ahụ dịkwuo elu, na mmegbu na-egbochi ikike mmadụ na nkwupụta ọchịchị onye kwuo uche."
Atụmatụ ọhụrụ a na-ekweta na dịka Onye isi ala Biden kwuru n'okwu ya na African Union n'afọ gara aga, "ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ihe ndị a ga-adị mfe mana United States dị njikere ugbu a ịbụ onye mmekọ gị, n'ịdị n'otu, nkwado, na nkwanye ùgwù."
