Ndị minista ahụike na ndị nnọchi anya mba Africa gbakọtara n'izu a maka kọmitii mpaghara mpaghara ahụike ụwa niile (WHO) maka Africa kwupụtara nchegbu maka mmetụta COVID-19 ma kwusie ike na ọrịa a bụ ihe ncheta na-emetụ n'ahụ maka mba iji kwalite usoro ahụike.
Oge nke iri asaa nke kọmitii mpaghara WHO maka Africa - otu na-eme mkpebi nke otu ahụ - nke emere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ oge mbụ n'ihi COVID-19 mekwara mmemme mmemme akụkọ ihe mere eme nke Africa na ikpochapụ poliovirus ọhịa. Ihe karịrị ndị sonyere 500, gụnyere ndị minista ahụike na ndị isi sitere na mba 47 yana ndị nnọchi anya ụlọ ọrụ United Nations, otu gọọmentị etiti, ọha mmadụ, agụmakwụkwọ na ndị mmekọ mmepe gara nzukọ ahụ.
Kemgbe Africa kwuputara ikpe mbụ COVID-19 na February kọntinenti ahụ edekọla ihe karịrị nde 1.1. Gọọmentị Afrịka akwadola usoro nzaghachi, na-ewulite usoro ndị mbụ dị ka nlele anya, nchọpụta na mmachi ngagharị ewepụtara ọbụlagodi tupu nje a ebute na kọntinent ahụ.
"Nje virus a abụghị naanị emetụta ahụike anyị, kamakwa ọ nwalere ụzọ ndụ anyị, ụkpụrụ ọha na eze na akụnụba anyị. N'Africa, anyị nwere mmetụta ngwa ngwa nke ọrịa na-efe efe n'ihi usoro ahụike anyị adịghị ike yana ibu ọrịa kachasị elu n'ụwa, "Prime Minister Ethiopia Abiy Ahmed Ali kwuru.
Iji belata mmetụta nke ọrịa a, Prime Minista Abiy kpọrọ oku maka nhazi nzaghachi COVID-19 ka mma, olu nkịtị iji hụ na ịnweta ọgwụ mgbochi, nyocha na ọgwụgwọ ziri ezi, yana usoro ahụike siri ike na njikere na nzaghachi ahụike ọha.
"COVID-19 akụziworo dị ka usoro ahụike siri ike bụ ihe gbasara nchekwa na nlanarị mba," ka o kwuru.
Onye isi ala Mauritian Pravind Kumar Jugnauth rụtụrụ aka na nzaghachi n'oge na nke siri ike dị oke mkpa maka ihe ịga nke ọma obodo ya n'iweda ọrịa COVID-19 n'ime izu ise ka enwetara ikpe mbụ.
Prime Minista Jugnauth kwuru, "Ọ dị oke mkpa ịnwe usoro ahụike nke ọma n'oge anyị na-enwe oria ojoo COVID-19." "Gọọmentị na-aga n'ihu na-etinye nnukwu ego na ngalaba ahụike maka ọgbọ dị ugbu a ma n'ọdịnihu."
Ntụle ọganihu WHO mere na arụmọrụ nke sistemu ahụike dịka akụkụ nke mbọ iji nweta mkpuchi ahụike zuru ụwa ọnụ chọpụtara na ndị otu nọ na mpaghara ahụ nwere oghere dị iche iche n'ọrụ dị iche iche, nke a na-ahụta nke ọma na ịnweta ọrụ anụ ahụ na ego adịghị mma, yana obere nkwụsi ike. usoro ahụike. Ọrịa COVID-19 egosila na mba ndị dị egwu na-eche ihu ma ọ bụrụ na ndị bi na ha enweghị ike ịnweta ọrụ dịnụ, yana ọ bụrụ na sistemụ ahụ enweghị ike ịnabata nrụgide na ịkwado inye ọrụ n'oge ihe mberede.
"Ọrịa ọrịa coronavirus egosila ọzọ mkpa ọ dị itinye ego na sistemu ahụike, na-eme ka ohere nha anya na nlekọta na imeziwanye njikere igbochi na ịchịkwa ntiwapụ," Dr Matshidiso Moeti, onye isi mpaghara WHO maka Africa kwuru. "Ịgbake site na ọrịa ọjọọ a agaghị ezu ezu na-enweghị usoro siri ike iji kwado usoro ahụike. Anyị ga-eji ohere ahụ mee ihe maka echi ka mma.”
Ntụle WHO na-atụ aro ka ndị otu mba chọta ụzọ ha ga-esi na-abawanye ego ọha na eze iji zụlite usoro ahụike, nyochaa atụmatụ iji kwalite ịnweta ọrụ, nyochaa na chọpụta ntinye ego nke usoro ahụike dị mkpa, guzobe usoro iji nyochaa arụmọrụ nke usoro ahụike na ọkwa nke mba ụwa. welie arụmọrụ nke ego dịnụ, ọkachasị ndị na-enye onyinye, ego nkeonwe na nke na-adịghị n'akpa.
Dr Moeti gosikwara akụkọ banyere ọrụ WHO na mpaghara Afrịka na-ekpuchi akụkụ ndị dị ka mkpuchi ahụike zuru ụwa ọnụ, mmụba ngwa ngwa na igbochi na ịchịkwa ọrịa, ichebe ndị mmadụ na mberede ahụike, ịkwalite ahụike na ọdịmma.
"Ọ bụghị naanị maka ihe anyị na-eme, kama ka anyị si eme ya, ọ dị mkpa. Anyị ka lekwasịrị anya n'iwepụta n'ụzọ dị irè karị, nsonaazụ na-akpata na ịza ajụjụ, "Dr Moeti kwuru.
Kọmiti mpaghara bụ otu kachasị na-eme mkpebi gbasara ahụike na mpaghara ahụ, gụnyere ndị ozi ahụike sitere na mba ndị otu WHO mpaghara Africa. Ọ na-ezukọ otu ugboro n'afọ iji nyochaa nsogbu ahụike dị oke egwu na-emetụta kọntinent ahụ na inye ndụmọdụ na atụmatụ kwesịrị ekwesị iji melite nsonaazụ ahụike.
