Na Jenụwarị 23, 2020, Transparency International (TI), otu na-ahụ maka nrụrụ aka zuru ụwa ọnụ nke a na-akwanyere ùgwù nke hiwere na 1993 ma bụrụ isi na Berlin, Germany, wepụtara 2019 Corruption Perception Index (CPI) na-egosi Nigeria dịka otu n'ime mba ndị na-eme nke ọma na natara ọkwa dị ala.
N'ime mba 180 a nyochara wee weghara na nyocha nrụrụ aka nke TI maka 2019, Nigeria nọ n'ọkwa 146, na-agbada ebe abụọ site na 144 na 2018, yana ngụkọta nke akara 26 n'ime 100, dara otu isi site na 27 ọ kwadoro. kemgbe 2017. N'iji otu nha nke 0 (nke ukwuu rụrụ arụ) ruo 100 (dị ọcha) na 2016, TI meriri Nigeria 28. Na 2015, mba ahụ nwetara 26 isi. N'afọ bu ya ụzọ, ọ gbara 27. Na 2013, ọ gbara 25 na 27 na 2012.
Akara Nigeria nke 26 site na CPI 2019 dị n'okpuru nkezi zuru ụwa ọnụ nke 43. Ọ dịkwa obere karịa nkezi akara nke 32 maka Sub-Saharan Africa, nke bụ mpaghara kacha nwee akara na ndeksi. Mba ndị dị ka Rwanda (53), Namibia na Mauritius (52), Cape Verde (58), Senegal (45), Tunisia (43) South Africa (44), Botswana (61), Ghana (41), Sao Tome na Precipe (46) na Seychelles (66), ndị kacha arụrụ arụ na kọntinent Africa, zutere nkezi zuru ụwa ọnụ nke 43.
Mba Afrịka ndị na-esote eruteghị akara ngụkọ zuru ụwa ọnụ, mana ha kacha mma karịa Nigeria: Guinea, Togo, Mali na Liberia (29), Algeria, Cote D'Ivoire na Egypt (35), Zambia na Eswatini (34). Malawi na Gabon (31), Djibouti (30), Benin, Ghana na Morocco (41), Burkina Faso na Lesotho (40), Ethiopia, Gambia na Tanzania (37), Niger (32) na Sierra Leone (33). Naijiria dị elu karịa Chad (20), Equatorial Guinea (16), Zimbabwe na Madagascar (24), Cameroon, Central African Republic na Comoros (25), Eritrea (23), Guinea Bissau (18), South Sudan (12) na Somalia (9), obodo kacha arụrụ arụ n'ụwa, n'ogo na 180th.
Ntụle CPI kachasị ọhụrụ na Naịjirịa bụ mba nke anọ kacha arụrụ arụ n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Afrịka na mba 34 n'ụwa niile, n'echiche ụfọdụ ndị na-ekiri ihe na-egosi, bụ ihe na-egosi n'ụzọ megidere nkwupụta onyeisiala Muhammadu Buhari, ọ nweghị ọganihu e nwetela n'agha ọ kpọsara. megide nrụrụ aka na 2015 mgbe a na-ewere ọrụ. Ndị na-akatọ Buhari na ndị na-achị All Progressives Congress (APC) kwenyere na 2019 CPI gosipụtara n'ụzọ doro anya na Buhari na-eme ka ọ na-alụso nrụrụ aka ọgụ.
Dịka ọmụmaatụ, otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị isi, Peoples Democratic Party (PDP), ji obi ụtọ nakwere TI Nrụrụ aka Index ma nọgide na-ekwu na "Ọ na-ekwu okwu n'ezie na ọchịchị Buhari na APC nke batara n'ọchịchị na 2015 na mantra mgbochi nrụrụ aka, nwere. mechara ghọọ ndị kasị arụrụ arụ n’akụkọ ihe mere eme nke mba anyị anyị hụrụ n’anya.”
Atụ anya, akụkọ maka ọkwa dara ogbenye Naịjirịa sitere na TI nrụrụaka Index kpasuru ndị ọchịchị Naịjirịa na ndị na-akwado ọchịchị Buhari iwe bụ ndị kwenyesiri ike na o meela nnukwu ihe n'ọgụ a na-alụ iji chọpụta nrụrụ aka na mba ahụ. Ndị na-amasi onyeisiala Buhari n'anya na-eche ka Transparent International siri bịa na ọnọdụ ahụ erughị ala nke Nigeria na 2019 CPI, n'agbanyeghị ihe akaebe nke ọrụ ebube nke gọọmentị dekọrọ n'ịkwalite anụ ahụ.
Mịnịsta na-ahụ maka mgbasa ozi na omenala, Alhaji Lai Mohammed, n'inye ọkwa Gọọmenti etiti, kọwara ọkwa TI na Naịjirịa na-eme njọ n'ịlụso nrụrụ aka ọgụ dịka ezighi ezi. Mohammed, onye kwuru okwu na London mgbe ọ pụtara na mkparịta ụka mkparịta ụka ya na ụfọdụ ndị mgbasa ozi mba ụwa, kwusiri ike na gọọmentị ga-anọgide na-elekwasị anya na ntule na-ezighi ezi TI nke gbasara Naijiria.
Gee ya ntị: “N'ọnọdụ ọ bụla, anyị adịghị alụso nrụrụ aka ọgụ n'ihi na anyị chọrọ ịmasị òtù ọ bụla. Anyị na-alụ ọgụ n'ihi nrụrụ aka n'ihi na anyị kwenyere na n'alụghị ọgụ a na-alụ ọgụ, mmepe a na-achọsi ike agaghị eme ma anyị nwere nsonaazụ iji gosi maka ịlụ ọgụ nrụrụ aka. Anyị etinyela atumatu na iwu zụworo anụ ọhịa a na-akpọ nrụrụ aka.
“Dịka ọmụmaatụ, ewezuga TSA (Treasury Single Account), nke zọpụtara anyị ọtụtụ ijeri naira, anyị na-etinye ọnụ ụzọ transparency nke na-enyere onye Naijiria ọ bụla aka ịhụ ego ole gọọmentị na-eji kwa ụbọchị. N'okpuru iwu transparency portal regulation, mmefu ọ bụla karịrị ijeri naira ise a ga-akọrịrị nke ahụ na-enye onye Naijiria ọ bụla ohere ịmata nke ọma ihe na-eme. Anyị ga-anọgide na-alụso nrụrụ aka ọgụ, anyị makwaara na anyị na-emeri n'agha ahụ. "
N'ịkọwapụta na nke mbụ n'akụkọ ihe mere eme nke Naijiria, a mara ndị ama ama ama maka ebubo nrụrụ aka, Mohammed gbakwụnyere: "Maka ndị na-ekwu na ọgụ megide nrụrụ aka bụ nhọrọ, kedu ka ị ga-esi kwuo na mgbe a na-eje ozi na ndị Sineti na ndị gọvanọ gara aga. olee ndị so na pati na-achị achị na-anọ ugbu a nga?”
Senior Special Assistant (SSA) nye Buhari na mgbasa ozi na mgbasa ozi, Mallam Garba Shehu, kagburu akụkọ ahụ, na-ekwu, sị: "Ọ dị iche na eziokwu na ị nwere n'ala. Akụkọ ahụ na-akparị gọọmentị ike. Ọ dịghị ewere n'ụzọ kwesịrị ekwesị cognizance nke ala eziokwu. N'izi ezi na TI nke gosipụtara akụkọ ahụ, ha kwuru onwe ha na ọ bụghị nyocha. Ya mere, ọ bụghị eziokwu ma dabere na data ọnụọgụ abụọ - ozi anakọtara ebe a na ebe ahụ. N'ezie, onye ọ bụla nwere ike ịchịkọta ụdị akụkọ a sitere na akwụkwọ akụkọ ndị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị mmegide wepụtara. "
N'akụkụ nke ya, Economic and Financial Crimes Commission (EFCC), na nkwupụta, mebiekwara ọkwa Transparency International.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka mgbochi aka kọwara ya dị ka ihe enweghị isi, jọgburu onwe ya na nke a na-anabataghị, na-ekwusi ike na "data ọ bụla akwadoghị ya, karịsịa ma ọ bụrụ na etinyere ya n'akụkụ n'akụkụ ya na ihe ndị dị ịrịba ama rụpụtara na kọmitii ahụ n'ime afọ gara aga."
Otu ọzọ na-ahụ maka nrụrụ aka na mba ahụ, Independent Corrupt Practices and Other Related Offences Commission (ICPC), gbadara na TI, na-ekwupụta na ọkwa Naijiria dara ogbenye site n'aka otu ahụ ezighi ezi na enweghị ike ịkwado ya.
Buhari Media Organisation (BMO) mejọrọ CPI, na-ekwupụta na foto o sere bụ ihe na-adịghị mma na ọ bụghị ngosipụta nke eziokwu dị n'ala.
BMO, na nkwupụta nke onye isi oche ya, Niyi Akinsiju, na odeakwụkwọ, Cassidy Madueke, kwuru na ọ bụghị ebere maka Transparency International ikwubi na agha mgbochi aka na Naijiria adịghị arụpụta ihe.
Otu onye na-ahụ maka ọrụ n'Abuja, Mazị Balogun Jephthah Olorunosebi, so na ndị Naịjirịa na ndị otu na-ahụ maka nrụrụ aka zuru ụwa ọnụ na-ekwekọrịtaghị n'oke ya nke nyere nkọwa jọgburu onwe ya maka mbọ mgbochi nrụrụ aka nke obodo ahụ.
Okwu ya: "Echeghị m n'eziokwu na Transparency International rating of Nigeria from its 2019 Corruption Perception Index bụ ezi ngosipụta nke ihe dị n'ala na mba ahụ. Ọkwa ọ bụla ma ọ bụ ọkwa Naijiria na-egosi ọnọdụ nrụrụ aka na-akawanye njọ na mba ahụ n'okpuru President Muhammadu Buhari enweghị ike ịsị na ọ bụ ezi na ebumnobi.
“Ma anyị masịrị ịnakwere ya ma ọ bụ na anyị achọghị, Onye isi ala Buhari egosila nnukwu mkpebi na mkpebi siri ike ịlụso ọrịa cancer ọgụ a na-akpọ nrụrụ aka nke riri n'ime akwa nke usoro anyị. Obi abụọ adịghị ya na anyị ka nwere nrụrụ aka na sistemụ. Mana, anyị enweghị ike ịgọnarị na ọchịchị Buhari na-edu emeela ọtụtụ ihe n'ịkwụsị ọnụ ọgụgụ nrụrụaka.
“Ndị na-ahụ maka nrụrụ aka nke na-anọbu na-ehi ụra na-arụsi ọrụ ike mgbe Buhari pụtara dịka onye isi ala n'afọ 2015, dị ka ọ pụtara na ọnụ ọgụgụ ikpe ha dekọrọ gụnyere nnukwu ikpe na ọbụna n'ịweghachi akụ ndị a kwatara n'agha nakwa n'akwụkwọ. iwebata na mmejuputa atumatu dị iche iche nyerela aka igbochi ntapu nke esi na ya nweta ego ruo ugbu a.
“Ka o sina dị, ha na-akpọ ya Index Perception. Ma achọrọ m ikwere na nghọta abụghị eziokwu. N'ezie, ọchịchị Buhari dị ugbu a enweela ọganihu pụtara ìhè na agha megide nrụrụ aka. Ya mere, ọ dị mkpa na ndị Naijiria ga-aga n'ihu na-akwado gọọmenti iji kwụsị ihe egwu nke nrụrụ aka. Ka anyị ghara ịdọpụ uche n’ihe a na-akpọ nrụrụ aka nke na-adịghị egosipụta ihe bụ́ eziokwu ma ọ bụ buru ibu nke eziokwu.”
Mana, Civil Society Legislative Advocacy Centre (CISLAC), Transparency International isi na Nigeria, dị ka ọ bụghị ihe ijuanya na mmeghachi omume sitere n'aka gọọmentị Naijiria na ndị na-akwado ya.
N'okwu nke onye isi oche ya, Auwal Rafsanjani, CISLAC kwuru, sị: "Ọ bụ ezie na index adịghị egosi n'ezie ọnọdụ nrụrụ aka, ọ bụ ihe a pụrụ ịdabere na ya nke echiche nke ọha Nigeria na mba ụwa banyere ọnọdụ nrụrụ aka na mba ahụ. . Ndekọ a bụ 100% adịghị ele mmadụ anya n'ihu, ebumnobi na nkwanye ùgwù zuru ụwa ọnụ.
"Ihe ọjọọ si na afọ a na-akpalite ajụjụ ndị siri ike. N'agbanyeghị agha a kpọsara na nrụrụ aka, gịnị kpatara ndị Naijiria na mba ụwa ji na-ele Naijiria anya dị ka ihe rụrụ arụ? Gọọmenti Naijiria na-ekwu na ha meriri n'agha megide nrụrụ aka, mana ọ bụ ihe akaebe kwadoro okwu a? Kama itule nyocha ihe kpatara na Naijiria anaghị emeri n'agha megide nrụrụ aka, gọọmentị na ndị na-akwado ya ga-etinye ego ndị na-atụ ụtụ isi na oge bara uru n'ịgọnarị ihe doro anya."
N'ịkọwa na CPI na-achịkọta data sitere na ebe dị iche iche nke na-enye echiche nke ndị ọchụnta ego na ndị ọkachamara obodo gbasara ọkwa nrụrụ aka na ngalaba ọha, CISLAC mere ka ọ pụta ìhè ihe asaa kpatara agha mgbochi nke Naijiria ji laghachi azụ n'ọkwa ụwa. Ha bụ ndị a: “1. Ọchịchị Naijiria bụ nhọrọ; 2. Nkwụghachi azụ megide ụlọ ọrụ mgbasa ozi na ọha mmadụ na-emebi mbọ mgbochi nrụrụ aka nke Nigeria; 3. Nrụrụ aka guzobe na pati ndọrọ ndọrọ ọchịchị na iguzosi ike n'ezi ihe nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị; 4. Nghọta na-adịghị mma nke nkọwa nke nrụrụ aka na otu esi eme ya; 5. Emebeghi usoro iwu na iwu mgbochi nrụrụ aka; 6. Enweghị ike iji mejuputa ndụmọdụ gbasara mgbochi nrụrụ aka; 7. Nrụrụ aka na ngalaba ndị dị mkpa dị ka mmanụ na gas na nchekwa na-efe efe.”
Otu ụkọchukwu, Archbishọp Emmanuel Ojo Powerson, kparịrị ndị TI n'akụkọ ha, na-ekwu na Naijiria rụrụ arụ karịa ọkwa ụlọ ọrụ ahụ.
Powerson, Onye Nlekọta Ọchịchị nke Ministri Mweghachi Ezinụlọ (International Holy Ghost Royal House of Restoration Churches) na Onye isi ala, Emmanuel Powerson Outreach Ministry, kwuru, sị: “N'ikwu eziokwu nye gị, a ga m asị na ha ezighi ezi n'echiche nke na ha emeghị. nwere data ziri ezi. Ekwusala m ozi ọma na mba 179 dị n’ụwa, ma ka m kwuo eziokwu, abụ m onye Naijiria site n’ọmụmụ; Ebikwara m ebe a ruo mgbe m dị afọ iri na asatọ tupu m ahapụ obodo ahụ. Ahụbeghị m obodo rụrụ arụ ka Naijiria.
"Site n'oge ị si n'ụgbọelu pụta gaa n'ọnụ ụzọ ámá nke ụlọ gị, onye ọ bụla na-atụ anya ihe n'aka gị. Ọnụ ọgụgụ ahụ ezighi ezi n'ihi na echere m na Naijiria kwesịrị ịdị ihe dịka 170 ma ọ bụ 179 ma ọ bụ ọbụna 180. Egypt dịkwa otu ahụ. Egypt na-emebi emebi, ebe Naijiria nwere oke nrụrụ aka. Maka mụ onwe m, ma ọ gwụla ma anyị chọrọ ịgbanahụ eziokwu ahụ, obodo a rụrụ arụ nke ukwuu. Ndị Transparency International kwesịrị ịga leta ọkwa ahụ ọzọ."
N'ime arụmụka banyere ihe yardstick TI jiri mee nyocha na usoro ya etinyere n'ime nyocha ya, otu Civil Society Organisation, Center for Fiscal Transparency and Financial Crimes Prevention (CFTFCP), kwubiri na oge eruola maka Africa. inwe Index nrụrụ aka nke onwe ya.
Onye isi ụlọ ọrụ CFTFCP, Umar Yakubu, na nkwupụta, kwuru, sị: “Ọ dịghịkwa mkpa ịla azụ n'ikwu na nrụrụ aka ka jupụtara n'akụkụ ụfọdụ nke akụ na ụba. Mana anyị kwenyesiri ike na oge eruola imepe Index Ahụmịhe Nrụrụ Aka nke Naijiria ma ọ bụ nke Africa. Ihe kpatara anyị ji na-arụrịta ụka maka nke a bụ na site na usoro dị ugbu a nke Transparency International na-eji, ọtụtụ mba Africa ga-adị ala mgbe niile, si otú a na-eduhie ọha na eze banyere mgbalị ọtụtụ gọọmentị na-eme n'Africa ma karịsịa Nigeria.
"Nke mbụ, Transparency International na-ekwusi ike iji 'usoro nghọta' wee nweta data sitere na ihe dị ka isi mmalite 13 sitere na mba ofesi. Ndị a gụnyere Bertelsmann Stiftung Sustainable Governance egosi; Bertelsmann Stiftung Mgbanwe Index, Economist Intelligence Unit Country Risk Service, na African Development Bank. A na-enwetakwa data site na nyocha echiche ndị isi nke World Economic Forum; Ndụmọdụ gbasara ihe egwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na akụ na ụba Asia; Ntụle ihe egwu mba ụwa zuru ụwa ọnụ; na amụma mba ụwa na nyocha ụlọ ọrụ; na ole na ole ndị ọzọ. TI na-ekweta na ọ na-anakọta ozi sitere n'aka ndị ọchụnta ego na ụlọ ọrụ ndị a pụrụ ịdabere na ya, yana ndị nyocha ụlọ na ndị ndụmọdụ agụmakwụkwọ.
“Ebe ndị a bụ ihe a na-eji enyocha Naijiria. Ọ na-esiri ike ime ka ndị na-ege ntị ọ bụla kwenye na ị na-enyocha obodo nwere ihe ngosi dabere na echiche ndị mmadụ na-abụghị obodo. Ọ bụrụ na ọ sitere na ndị ọchụnta ego, kedu pasentị ndị ọchụnta ego mba ụwa na-atụnyere ndị obodo n'ihe gbasara azụmahịa n'ime Naijiria? Kedu onye nrụrụ aka kacha ewute? TI doro anya maka usoro teknụzụ ya; na-ekwu na ọ bụghị maka echiche ma ọ bụ ahụmahụ nke nrụrụ aka nke ndị Naijiria! Yabụ kedu ka data ewepụtara si akwado 'echiche' nke nrụrụ aka na Nigeria?
Ọrụ Socio-Economic Rights and Accountability Project (SERAP) na-ekwu na nzaghachi sitere n'aka ndị ọrụ gọọmentị na-akụ TI adịghị mkpa na enweghị enyemaka, na-adụ ọdụ na ọkwa dara ogbenye nke mba ahụ kwesịrị ka a na-ahụ ya dị ka oku ịkpọte.
Osote onye isi ụlọ ọrụ SERAP, Kolawole Oludare, kwuru, sị: “Ndị ọchịchị ekwesịghị ịkagbu ọkwa ahụ naanị. N'ịga n'ihu, ndị ọchịchị Naijiria ga-anabatarịrị ndụmọdụ TI ma debe ụfọdụ akara maka nkwalite mgbochi nrụrụ aka n'afọ ndị na-abịa."
Michael Jegede, onye odeakụkọ na onye na-akọwa ihe gbasara ọha na-ede si Abuja, Nigeria. Ekwentị: +2347065574368
