Simon Ateba bụ onye nta akụkọ White House maka taa News Africa na-ekpuchi Onye isi ala Joe Biden, osote onye isi ala Kamala Harris, gọọmentị US, UN, IMF, Banklọ akụ ụwa na ụlọ ọrụ ego na mba ụwa ndị ọzọ na Washington na New York.
Gọọmenti United States kwuru na Tuesday na ndị mebiri ikike mmadụ ma gbuo ndị mmadụ na Tigray na ebe ndị ọzọ na Etiopia n'oge esemokwu afọ abụọ nke yiri ka ọ na-abịa na njedebe kwesịrị ịza ajụjụ.
N'ịkọwa ndị nta akụkọ maka ọganiihu enwere ugbua kemgbe nkwekọrịta udo Pretoria na Nọvemba 2, na nkwupụta Nairobi na Nọvemba 12, otu onye isi ụlọ ọrụ steeti steeti kwuru na ọ dị mkpa maka ịza ajụjụ maka imebi ikike mmadụ.
Onye ọrụ gọọmentị ahụ kwusiri ike na United States “na-agbasi mbọ ike” ịhụ na ndị mere mmebi iwu ruuru mmadụ na-aza ajụjụ, gbakwụnye na ekwesịrị inwe ikpe ziri ezi maka igbu mmadụ na-abụghị ikpe n'oge esemokwu ahụ.
Onye ọrụ gọọmentị ahụ tụrụ anya na a ga-ahapụ ndị mgbasa ozi n'ime Tigray na mpaghara ndị ọzọ dị na Etiopia ka ha hụ ihe n'onwe ha wee kọọ akụkọ ọjọọ ndị mere kemgbe Nọvemba 2020.
Onye ọrụ gọọmentị ahụ wepụtara usoro ndị e mere kemgbe e mechara nkwekọrịta udo ahụ na Pretoria, South Africa na Nọvemba 2, na-ekwu na mkparita ụka ọzọ sochiri ya na Nairobi, Kenya, malite na Nọvemba 7, na-eduga na nkwupụta Nairobi na November 12.
Onye nnọchi anya United States pụrụ iche maka mpi Afrịka, Michael Hammer, na-esokwa akụkụ niile, na-ezute ndị isi Etiopia na ndị Tigrayan na Etiopia n'izu a ma na-enwe mkparịta ụka na ndị isi nke African Union na Addis Ababa.
Onye ọrụ ahụ kọwara mmejuputa nkwekọrịta udo dị ka "ọrụ na-aga n'ihu", na-ekwenye na "ọ dịghị mmejuputa a ga-abụ nke zuru oke" nakwa na ụzọ udo, nkwụsi ike, nwughari na ntinye aka na-adị ogologo.
Onye ọrụ gọọmentị ahụ kwuru na ndị Etiopia ga-achọ nkwado nke mba ụwa iji wughachi obodo ha ka ọtụtụ afọ nke agha na mbibi jọgburu onwe ya gasịrị.
Na Sọnde, odeakwụkwọ nke United States Anthony J. Blinken kwuru ya na President William Ruto nke Kenya, na ndị isi abụọ ahụ kwurịtara mgbalị iji weta udo na nkwụsi ike na ugwu Etiopia na astern Democratic Republic of Congo.
"Onye ode akwụkwọ mgbasa ozi Antony J. Blinken na Onye isi ala Kenya William Ruto kwurịtara okwu na November 13 iji kparịta mbọ na-aga n'ihu iji weta udo na ọwụwa anyanwụ Democratic Republic of Congo na ugwu Etiopia," ọnụ na-ekwuchitere Ngalaba Steeti Ned Price kwuru na nkwupụta dị nkenke n'ụtụtụ Tuzdee. "Onye ode akwụkwọ ahụ gosipụtara ekele maka nkwado Kenya na-aga n'ihu n'ịgbaso ihe ịma aka nchekwa mpaghara ma kwenye na ha ga-aga n'ihu na-ahazi mbọ niile."
Na Satọde, nchịkwa Biden kwuru na ka ọ na-anabata mbinye aka nke nkwekọrịta udo nke gọọmentị etiti Etiopia na ndị ọchịchị Tigrayan na South Africa na Nọvemba 2 na nkwa e mere na Kenya na Nọvemba 12 iji kwụsị ọgụ na inye mmadụ niile ohere enyemaka mmadụ na-enweghị mgbochi. Ndị Etiopia nọ na mkpa, oge eruola ime ihe.
"Anyị na-anabata ntinye aka maka ịnweta enyemaka mmadụ na-enweghị mgbochi yana nkọwa nke nkwụsị nke mmejuputa agha na-emejuputa ndokwa ndị a kọwara na nkwupụta nke nzukọ ndị isi nke ndị isi na mmejuputa Ethiopia na-adịgide adịgide nke nkwekọrịta agha nke a mara ọkwa taa na Nairobi," ọnụ na-ekwuchitere Ngalaba Ọchịchị United States Ned. Price kwuru na nkwupụta nke Today News Africa natara. "Ka ndị otu ahụ na-emejuputa nkwa ha mere na nkwekọrịta November 2 na nkwupụta nke taa, ha ga-asọpụrụ nkwụsị nke agha, mee ngwa ngwa enyemaka enyemaka mmadụ na-enweghị ihe mgbochi nye ndị niile nọ ná mkpa, chebe ndị nkịtị niile, na-ebuga mweghachi nke ọrụ ndị bụ isi na mpaghara ugwu Etiopia, ma malite. nyocha na ịza ajụjụ maka mmebi ikike mmadụ."
Na mgbakwunye na ịkọwapụta n'ụzọ doro anya mmejuputa nkwekọrịta nke Nọvemba 2 bịanyere aka na Pretoria, ndị otu ahụ kwadoro nkwado na ịkwado nnyefe nke ohere enyemaka mmadụ na-enweghị mgbochi na nkwekọrịta nke taa.
"Anyị na-anabata ikike ịnweta enyemaka mmadụ nke eweghachilarị yana nkwenye siri ike maka enyemaka mmadụ na-aga na mpaghara Tigray na mpaghara ndị metụtara nke Afar na Amhara iji gboo mkpa nke ndị na-adịghị ike. United States bụ onye kacha na-akwado enyemaka enyemaka na Etiopia, anyị ga-aga n'ihu na-ebuga ndị nwere mkpa kachasị mkpa," Price kwuru.
Ọ gbakwụnyere, "Anyị na-aja ndị otu ahụ mma maka ịga n'ihu na-emezu nkwa ha ma na-etokwa mbọ AU siri ike nke onye bụbu onye isi ala Naijiria bụ Olusegun Obasanjo na onye bụbu onye isi ala Kenya Uhuru Kenyatta bụ ndị butere mbọ a na Nairobi, gọọmentị Kenya maka nnabata, na African Union maka ndu ya.
"United States ga-aga n'ihu na-akwado mmejuputa nkwekọrịta nke November 2 na mgbalị iji nweta udo na-adịgide adịgide. Ọrụ ka dị, ma ọganihu na-ekwe nkwa ma nye ndị Etiopia ihe mere ha ga-eji nwee olileanya.”